آنچه در این مقاله می‌خوانید :

به مکانی که سلول‌های بنیادی در آنجا نگهداری می‌شود بانک خون بند ناف می‌گویند. این سلول‌ها، از بند ناف و جفت به دست می‌آیند و می‌توان با ذخیره خون بند ناف، در صورت نیاز در آینده از آنها استفاده کرد.

بانک خون بند ناف چه فرآیندی دارد؟ خون بند ناف و جفت سرشار از سلول‌های بنیادی است. این سلول‌ها پتانسیل شگفت‌انگیزی برای رشد به انواع سلول‌ها را دارند. دانشمندان بر این باورند که این سلول‌ها می‌توانند در درمان انواع بیماری‌ها از جمله سرطان نقش داشته باشند. تنها زمانی که می‌توانید این سلول‌های بنیادی بند ناف را ذخیره کنید، درست پس از تولد است. سلول‌های بنیادی در قسمت‌هایی از بدن مانند خون و مغز استخوان هم یافت می‌شوند، اما جمع‌آوری آنها بسیار دشوارتر است. بانک خون بند ناف جایی است که می‌توان این سلول‌ها را جمع‌آوری و آنها را ذخیره کرد. در این مقاله با مشخصات یک بانک خون و کاری که انجام می‌دهند آشنا می‌شویم. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص خون به صورت حضوری یا آنلاین در ارتباط باشید.

بانک خون بند ناف چیست؟

بانک خون بند ناف، مکانی است برای جمع‌آوری سلول‌های بنیادی که به صورت بالقوه نجات‌دهنده جان انسان‌ها هستند. این سلول‌ها، از بند ناف و جفت به دست می‌آیند و می‌توان با ذخیره خون بند ناف، در صورت نیاز در آینده از آنها استفاده کرد (بند ناف چیست؟). سلول‌های بنیادی که از خون بند ناف به دست می‌آید، سلول‌های نابالغی هستند که می‌توانند شکل سلول‌های دیگر را به خود بگیرند.

به زبانی دیگر بانک خون بند ناف، انتخابی برای والدینی است که می‌خواهند خون بند ناف و جفت نوزاد خود را حفظ کنند تا به نیازهای پزشکی احتمالی فرزندشان در آینده کمک کنند. همچنین این خون بند ناف می‌تواند برای سایر کودکانی که از نظر بیولوژیکی با خون ذخیره شده همسان هستند، چه در خانواده یا عموم مردم هم  استفاده شود.

انواع بانک خون بند ناف

دو نوع بانک خون بند ناف وجود دارد: بانک خون بند ناف عمومی و بانک خون بند ناف خصوصی (خانوادگی). آنها از چند جهت متفاوت هستند. مهم‌ترین تفاوت آنها، هزینه‌هایی است که از افراد دریافت می‌کنند.

بانک عمومی خون بند ناف

بانک‌های عمومی خون بند ناف را می‌توان به عنوان مراکز اهدایی بزرگ در نظر گرفت. برای مثال در ایران سازمان انتقال خون به عنوان یک مرکز عمومی بانک خون بند ناف عمل می‌کنند. والدین می‌توانند خون بند ناف نوزاد خود را به یک بانک خون عمومی اهدا کنند تا بتوان از آن برای نجات جان دیگر افراد استفاده کرد. در این شرایط خود نوزاد یا خانواده او نمی‌توانند از خون بند ناف استفاده کنند.

اکثر پزشکان و متخصصان والدین را تشویق می‌کنند تا خون بند ناف نوزادشان را به یک بانک خون بند ناف عمومی اهدا کنند. این سلول‌ها در یک بانک عمومی می‌تواند توسط هر کسی که به آن نیاز دارد و با او مطابقت دارد، مورد استفاده قرار بگیرد. هزینه ذخیره سازی در بانک‌های عمومی رایگان است و مهم‌تر این که اهداکننده ناشناس باقی می‌ماند.

بانک خصوصی خون بند ناف

حالت دیگر بانک خون بند ناف، بانک‌ها یا مراکز خصوصی است. اگر والدین بانک خون خصوصی را برای ذخیره سازی خون بند ناف انتخاب کنند، تنها خود آنها و خانواده درجه یک می‌توانند در صورت تطابق در آینده از این سلول‌ها استفاده کنند. این بانک‌های خون بند ناف خصوصی، به‌ویژه برای خانواده‌هایی با سابقه بیماری‌های خاص بسیار مفید است. البته برای استفاده از این بانک خون‌های خصوصی، باید یک هزینه جمع‌آوری اولیه و هزینه نگهداری سالانه را پرداخت کرد. برای بسیاری از خانواده‌ها، این هزینه زیاد است. در بانک خون خصوصی فقط والدین، خود فرزند و خانواده درجه یک می‌توانند از سلول‌های بنیادی ذخیره شده استفاده کنند.

فواید و کاربرد بانک خون بند ناف

خون بند ناف سرشار از سلول‌های بنیادی است. سلول‌های بنیادی ارزشمند هستند، زیرا به درمان بسیاری از بیماری‌های تهدید کننده زندگی کمک می‌کنند. برای اکثر افراد سالم، ساخت سلول‌های بنیادی مشکلی ندارد. متأسفانه، برخی از افراد به دلیل یک نقص ژنتیکی یا بیماری شدید، سلول‌های بنیادی سالم کافی نمی‌سازند.

سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌تواند برای این افراد نجات‌بخش باشد. بانک خون بند ناف این سلول‌های ارزشمند را جمع‌آوری و ذخیره می‌کند. سپس پزشکان و متخصصان از سلول‌های بنیادی خون بند ناف برای پیوند در افراد بیمار استفاده می‌کنند. البته علاوه بر اهداف درمانی و پزشکی، این سلول‌ها می‌تواند برای انجام تحقیقات پزشکی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.

استفاده از سلول های بنیادی خون بند ناف در درمان بیماری های مختلف

سلول‌های بنیادی به درمان چندین بیماری مانند لوسمی، اختلالات ژنتیکی، بیماری‌های سیستم ایمنی و بسیاری از موارد دیگر کمک می‌کنند. محققان دریافته‌اند که خون بند ناف در درمان ۸۰ بیماری موثر است. در نتیجه افرادی که به پیوند سلول‌های بنیادی نیاز دارند می‌توانند از این سلول‌ها استفاده کنند. با پیوند سلول‌های بنیادی به دست آمده از خون بند ناف به افراد بیمار، بدن آنها شروع به ساخت سلول‌های جدید و سالم می‌کند.

این سلول‌ها می‌تواند در درمان سرطان‌هایی مانند لوسمی یا لنفوم، بیماری‌های مغز استخوان که نیاز به پیوند دارند، انواع کم‌خونی‌ها مانند بیماری سلول داسی شکل و برخی از اختلالات سیستم ایمنی کاربرد داشته باشد.

نقش بانک خون بند ناف در انجام تحقیقات پزشکی و پیشرفت های نوین در زمینه پزشکی

بخش زیادی از پیشرفت‌هایی که در علم پزشکی ایجاد شده مدیون همین خون بند ناف و سلول‌های بنیادی استخراج شده از آن است. محققان با مطالعه خون بند ناف، در حال بررسی نحوه درمان سایر بیماری‌های تهدید کننده زندگی مانند بیماری پارکینسون و دیابت هستند.

ادامه مطلب در مقاله شماره ۴۹ است.