تا اکتبر ۲۰۲۳، رتبهبندی کشورها در حوزه **سلولهای بنیادی** بر اساس شاخصهایی مانند تعداد مقالات علمی، استنادات، ثبت اختراعات، آزمایشهای بالینی، و نوآوریهای فناورانه صورت میگیرد. ایران در این حوزه در حال پیشرفت است، اما هنوز در مقایسه با کشورهای پیشرو فاصله دارد. در ادامه، رتبه ایران و برخی کشورهای برتر در این زمینه را بررسی میکنیم:


---


### **کشورهای پیشرو در حوزه سلولهای بنیادی** (بر اساس آخرین آمار):

۱. **ایالات متحده آمریکا**  

   - **رتبه**: ۱  

   - **فعالیتها**:  

     - پیشرو در تحقیقات سلولهای بنیادی پرتوان (iPS) و کاربردهای بالینی.  

     - مؤسسات برجسته مانند **Harvard University**، **Stanford**، و **Mayo Clinic**.  

     - شرکتهای فناوری زیستی مانند **BlueRock Therapeutics** در توسعه درمانهای مبتنی بر سلولهای بنیادی.  


۲. **چین**  

   - **رتبه**: ۲  

   - **فعالیتها**:  

     - سرمایهگذاری گسترده در تحقیقات سلولهای بنیادی و ژنتیک.  

     - پیشرفت در زمینه **CRISPR-Cas9** و مهندسی سلولهای بنیادی.  

     - آزمایشهای بالینی برای درمان بیماریهای عصبی و قلبی.  


۳. **ژاپن**  

   - **رتبه**: ۳  

   - **فعالیتها**:  

     - پیشگام در فناوری **سلولهای iPS** (شینیا یاماناکا، برنده نوبل ۲۰۱۲).  

     - استفاده بالینی از سلولهای بنیادی برای درمان بیماریهای چشمی و پارکینسون.  

     - مؤسسه **RIKEN** و پروژههای ملی در حوزه پزشکی بازساختی.  


۴. **آلمان**  

   - **رتبه**: ۴  

   - **فعالیتها**:  

     - تحقیقات پیشرفته در سلولهای بنیادی خونساز و کاربردهای سرطانشناسی.  

     - همکاری بین مؤسسات **Max Planck** و مراکز پزشکی مانند **Charité Berlin**.  


۵. **کره جنوبی**  

   - **رتبه**: ۵  

   - **فعالیتها**:  

     - تمرکز بر سلولهای بنیادی مزانشیمی و درمان بیماریهای مفصلی.  

     - شرکتهای پیشرو مانند **Medipost** در تولید داروهای مبتنی بر سلولهای بنیادی.  


---


### **رتبه ایران در حوزه سلولهای بنیادی**:

- **رتبه جهانی**: بین **۳۰ تا ۴۰** (بر اساس تعداد مقالات و فعالیتهای پژوهشی).  

- **رتبه منطقهای**: **اول یا دوم در خاورمیانه** (پس از ترکیه یا رقابت با اسرائیل).  


#### **فعالیتهای کلیدی ایران**:

۱. **تحقیقات و انتشارات**:  

   - ایران سالانه دهها مقاله علمی در حوزه سلولهای بنیادی در مجلات معتبر بینالمللی منتشر میکند.  

   - تمرکز بر موضوعاتی مانند **سلولهای بنیادی مزانشیمی**، **درمان ناباروری**، و **پزشکی بازساختی**.  


۲. **مراکز تحقیقاتی**:  

   - **مؤسسه رویان**: پیشگام در تحقیقات سلولهای بنیادی، درمان ناباروری، و شبیهسازی حیوانات.  

   - **دانشگاه علوم پزشکی تهران**: پژوهش در زمینه سلولهای بنیادی سرطان و کاربردهای بالینی.  

   - **بانک سلولهای بنیادی خون بند ناف** (تحت نظارت پژوهشگاه خون و سرطان).  


۳. **کاربردهای بالینی**:  

   - استفاده از سلولهای بنیادی در درمان بیماریهایی مانند **سکته قلبی**، **آسیبهای نخاعی**، و **دیابت**.  

   - اجرای آزمایشهای بالینی برای درمان **اماس** و **آرتروز** با همکاری بیمارستانهای داخلی.  


۴. **چالشها**:  

   - محدودیت دسترسی به تجهیزات پیشرفته به دلیل تحریمها.  

   - کمبود بودجه پژوهشی در مقایسه با کشورهای پیشرو.  


---


### **جدول مقایسهای (بر اساس دادههای ۲۰۲۳)**:

| کشور | رتبه جهانی | تعداد مقالات (سالانه) | نقاط قوت |

|------------|------------|-----------------------|----------------------------|

| آمریکا | ۱ | ~۸,۰۰۰ | فناوری پیشرفته، سرمایهگذاری کلان |

| چین | ۲ | ~۶,۵۰۰ | تحقیقات CRISPR و مهندسی سلولی |

| ژاپن | ۳ | ~۳,۰۰۰ | سلولهای iPS و پزشکی بازساختی |

| ایران | ۳۰-۴۰ | ~۲۰۰-۳۰۰ | تمرکز بر پزشکی بازساختی و ناباروری |


---


### **نتیجهگیری**:

ایران در حوزه سلولهای بنیادی بهویژه در **خاورمیانه** جایگاه قابل توجهی دارد، اما برای رسیدن به سطح کشورهای پیشرو نیاز به افزایش همکاریهای بینالمللی، جذب سرمایهگذاری، و رفع محدودیتهای فناورانه دارد. فعالیتهای مؤسسه رویان و دانشگاههای علوم پزشکی نشاندهنده پتانسیل بالای ایران در این حوزه است.